ក្រុងឡុងដ៍ៈ ប្រទេសចិនបានដកមន្ត្រីការទូតប្រាំមួយនាក់ ចេញពីប្រទេសអង់គ្លេស រួមទាំងមន្ត្រីការទូតជាន់ខ្ពស់ម្នាក់ផងដែរ បន្ទាប់ពីមានអំពើហិង្សានៅស្ថានកុងស៊ុលរបស់ខ្លួន ប្រចាំទីក្រុង ម៉េនឆេស្ទើ។
មុននឹងការដកមន្ត្រីទូតមកកាន់ប្រទេសចិនវិញ ចក្រភពអង់គ្លេសបានទាមទារឲ្យដកអភ័យឯកសិទ្ធិអ្នកការទូតពីមន្ត្រីចិនសិន ដើម្បីបើកផ្លូវឲ្យអ្នកស៊ើបអង្កេតអាចសាកសួរអំពីឧប្បត្តិហេតុ កើតឡើង កាលពីខែតុលា ឆ្នាំ២០២២។
រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអង់គ្លេស លោក ចេម ក្លេវើលី (James Cleverly) បានសម្តែងការខកចិត្ដដោយសារគ្មាននរណាម្នាក់ ក្នុងចំណោមមន្ត្រីចិន ទាំងប្រាំមួយនាក់ ត្រូវប្រឈមមុខនឹងការផ្តន្ទាទោសតាមច្បាប់អង់គ្លេស។
មន្ត្រីការទូតចិនទាំងប្រាំមួយនាក់នេះ រួមមានអគ្គកុងស៊ុលប្រចាំក្រុង ម៉ែនឆេស្ទើ គឺលោក ឆេង លីយួន (Zheng Xiyuan) ដែលបានប្រកែកថា លោកមិនបានវាយដំអ្នកតវ៉ានៅស្ថានកុងស៊ុលចិនឡើយ។
បាតុករគាំទ្រលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យម្នាក់ ឈ្មោះ បប់ ចាន់ (Bob Chan) ជាជនជាតិចិនហុងកុង បានរងរបួស បន្ទាប់ពីបុរសម្នាក់បានចាប់អូសចូលទៅក្នុងស្ថានកុងស៊ុល និងវាយដំ កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២។
លោក ឆេង លីយួន ដែលជាអគ្គកុងស៊ុលរបស់ចិន ប្រចាំក្រុង ម៉ែនឆេស្ទើ បានបដិសេធថា លោកមិនបានវាយលោក បន់ ចាន់ ទោះបីគេស្គាល់អត្តសញ្ញាណក្នុងរូបថតយ៉ាងច្បាស់ក៏ដោយ ហើយត្រូវបានសមាជិកសភាអង់គ្លេសម្នាក់ ចោទប្រកាន់ថា លោកគឺពិតជាអ្នកវាយ។
ប៉ុន្តែក្រោយមក លោក ឆេង លីយួន បានប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានថា លោកបានព្យាយាមការពារសហសេវិករបស់លោក ដោយបន្ថែមថា «លោក បប់ ចាន់ កំពុងតែបំពានលើអធិបតេយ្យប្រទេសខ្ញុំ និងមេដឹកនាំរបស់ខ្ញុំ។ ខ្ញុំគិតថា វាជាកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្ញុំ»។
ការសម្រេចចិត្តរបស់ឪឪរដ្ឋាភិបាលចិន ក្នុងការដកអ្នកការទូតរបស់ខ្លួនចេញពីទីក្រុង ម៉ែនឆេស្ទើ ត្រូវបានមនុស្សមួយចំនួនមើលឃើញថា គឺជាការព្យាយាមបន្ធូរបន្ថយជម្លោះ និងជៀសវាងការវាយបកទៅវិញទៅមក រវាងចិន និងអង់គ្លេស។
ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកនាំពាក្យស្ថានទូតចិន ប្រចាំទីក្រុងឡុងដ៍ បាននិយាយកាលពីថ្ងៃម្សិលមិញថា អាជ្ញាធរអង់គ្លេសបានបរាជ័យក្នុងការការពារបុគ្គលិករបស់ខ្លួន ដែលកំពុងបំពេញបេសកកម្មក្នុងទឹកដីប្រទេសអង់គ្លេស។
អ្នកនាំពាក្យ បាននិយាយទៀតថា លោក ឆេង លីយួន បានវិលត្រឡប់ទៅកាន់ប្រទេសចិនវិញ ក្រោម ហេតុផលបញ្ចប់អាណត្តិ។
មន្ត្រីអង់គ្លេសបានបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា ស្ថានទូតចិនដឹងច្បាស់ណាស់ថា បើអ្នកការទូតមិនព្រមចូលរួមក្នុងការស៊ើបអង្កេតរបស់ប៉ូលីសទេនោះ វានឹងបង្កឲ្យមានផលវិបាក។
រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអង់គ្លេស លោក ចេម ក្លេវើលី បាននិយាយថា ការដកលោក ឆេង លីយួន និងមន្ត្រីការទូតចិនប្រាំមួយនាក់ ចេញពីក្រុង ម៉ែនឆេស្ទើ គឺបង្ហាញពីប្រសិទ្ធភាពនៃការឆ្លើយតបរបស់ចក្រភពអង់គ្លេស ចំពោះឧប្បត្តិហេតុនេះ។
លោកបាននិយាយបន្តទៀតថា «យើងនឹងបន្តទាមទារនៅលើឆាកអន្តរជាតិ និងនៅក្នុងប្រទេសអង់គ្លេស ដើម្បីឲ្យមានការគោរពច្បាប់ ហើយយើងរំពឹងថា អ្នកដទៃក៏នឹងធ្វើដូចគ្នាដែរ»។
លោកបានបន្ថែមនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាលាយលក្ខណ៍អក្សរទៅកាន់សភាអង់គ្លេសថា «ខ្ញុំមានការខកចិត្ត ដែលបុគ្គលទាំងនេះ មិនត្រូវបានសម្ភាសន៍ ឬត្រូវប្រឈមមុខនឹងច្បាប់»។
រដ្ឋាភិបាលអង់គ្លេសបានជូនដំណឹងទៅររដ្ឋាភិបាលចិន អំពីមន្ត្រីការទូតចិនទាំងប្ប្រាំមួនាក់ ដែលបាត់បង់អភ័យឯកសិទ្ធិផ្នែកការទូត នៅត្រឹមសប្តាហ៍នេះ។
ចំណែកលោក បប់ ចាន់ បាននិយាយអំពីការចាកចេញរបស់មន្ត្រីការទូតចិនថា «អស់រយៈពេលពីរខែហើយ ចាប់តាំងពីបុគ្គលិកស្ថានកុងស៊ុលចិន ចាប់វាយខ្ញុំនៅក្នុងក្រុង ម៉ែនឆេស្ទើ។ ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំឮថា បុគ្គលិកមួយចំនួនរបស់ស្ថានកុងស៊ុលនោះ ត្រូវបានបញ្ជូនត្រឡប់ទៅប្រទេសចិនវិញហើយ»។
តាមអភ័យឯកសិទ្ធិការទូត មានន័យថា មន្ត្រីការទូត រួមទាំងក្រុមគ្រួសាររបស់អ្នកការទូត មិនអាចត្រូវចាប់ខ្លួន ឬកាត់ទោសពីបទឧក្រិដ្ឋ ឬករណីរដ្ឋប្បវេណីណាមួយឡើយ នៅពេលបំពេញបេសកកម្មនៅក្រៅប្រទេស។
រដ្ឋាភិបាលចិន បានអះអាងតាំងពីដំបូងថា មានការប៉ុនប៉ងចូលក្នុងបរិវេណស្ថានកុងស៊ុលចិន ដោយខុសច្បាប់៕
