អន្តរជាតិ៖ នាយករដ្ឋមន្ត្រីប្រទេសអាមេនី លោក នីកូល ប៉ាហ្សីនយ៉ាន (Nikol Pashinyan) បាននិយាយចោទប្រកាន់ថា ទាហានរបស់ខ្លួនចំនួន៤៩នាក់បានស្លាប់ នៅក្នុងការប៉ះទង្គិចគ្នាពេញមួយយប់ ខណៈក្រសួងការពារជាតិប្រទេសអាស៊ែបៃហ្សង់ បាននិយាយថា ទាហានរបស់ខ្លួនចំនួន៥០នាក់ ក៏ត្រូវបានសម្លាប់ផងដែរ។
ប្រទេសជិតខាងគ្នាទាំងពីរនេះ បានធ្វើសង្គ្រាមពីរលើក ហើយការប៉ះទង្គិចគ្នាជាហូរហែនៅតាមព្រំដែន បានអូសបន្លាយអស់រយៈពេល៣០ឆ្នាំកន្លងមកហើយ។
កាលពីថ្ងៃអង្គារ ប្រទេសរុស្ស៊ី បាននិយាយថា ខ្លួនបានសម្របសម្រួលឲ្យមានបទឈប់បាញ់ឡើងវិញ ក្រោយពីការផ្ទុះអាវុធនៅតាមព្រំដែនប្រទេសទាំងពីរ កាលពីដើមសប្តាហ៍នេះ។
ដំបូងឡើយប្រទេសអាមេនី បាននិយាយថា ការប្រយុទ្ធគ្នាបានស្ងប់ស្ងាត់ ប៉ុន្តែមិនឈប់ទាំងស្រុងទេ។ ក្រោយមក អាស៊ែបៃហ្សង់ បាននិយាយថា ខ្លួនបានសម្រេចគោលបំណងរបស់ខ្លួន បន្ទាប់ពីមានការបង្កហេតុពីទាហានអាមេនី ឈរជើងនៅតាមព្រំដែន។
ចំណុចចាប់ផ្តើមនៃសង្គ្រាមនេះ កើតឡើងនៅក្នុងតំបន់ ណាហ្គោណូ ខារ៉ាបាក់ (Nagorno-Karabakh) ដែលព្រំដែនទទួលស្គាល់ជាអន្តរជាតិថា គឺជាផ្នែកមួយនៃប្រទេ អាស៊ែបៃហ្សង់ ប៉ុន្តែកាន់កាប់ដោយជនជាតិអាមេនី។
ប្រជាជនអាមេនីភាគច្រើន គឺជាអ្នកកាន់សាសនាគ្រឹស្ត ចំណែកប្រជាជនអាស៊ែបៃហ្សង់ភាគច្រើន គឺជាអ្នកកាន់សាសនាមូស្លីម។ ប្រទេសទាំងពីរ គឺជាផ្នែកមួយនៃអតីតសហភាពសូវៀត ដែលបានដួលរំលំនៅចុងឆ្នាំ១៩៩១។
ជម្លោះដណ្តើមបែងចែកទឹកដីរវាងប្រទេសទាំងពីរនេះ បានបង្កទៅជាសង្គ្រាមតាមព្រំដែន ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៨០ និងឆ្នាំ១៩៩០។ នៅឆ្នាំ២០២០ សង្រ្គាមរយៈពេលប្រាំមួយសប្តាហ៍ បានផ្ទុះឡើងជាទ្រង់ទ្រាយធំ ដែលជ័យជម្នះបានទៅខាង អាស៊ែបៃហ្សង់ ប៉ុន្តែការប៉ះទង្គិចគ្នានៅមានរហូតដល់សព្វថ្ងៃ។
ប្រទេសទាំងពីរតែងតែចោទប្រកាន់គ្នាទៅវិញទៅមក ចំពោះការផ្ទុះអំពើហិង្សា។ អាមេនី បានអះអាងថា ទីប្រជុំជនជាច្រើននៅតាមបណ្តោយព្រំដែន ត្រូវទាហានអាស៊ែបៃហ្សង់បាញ់ផ្លោងដាក់ស្ទើររាល់ថ្ងៃ។
ចំណែកអាស៊ែបៃហ្សង់វិញ បាននិយាយចោទប្រកាន់ថា ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរបស់ខ្លួន បានរងការវាយប្រហារមុន ដោយអ្នកនាំពាក្យយោធានិយាយថា ការចល័តទ័ពកាលពីខែមុន គឺបង្ហាញថា អាមេនីកំពុងតែរៀបចំបង្កសង្គ្រាមទ្រង់ទ្រាយធំ។
ការប៉ះទង្គិចគ្នាដោយចុងកាណុង បានផ្ទុះឡើងនៅយប់ថ្ងៃច័ន្ទ មុនពេលរដ្ឋាភិបាលទីក្រុងមូស្គូ របស់លោក វ៉្លាឌីមៀ ពូទីន (Vladimir Putin) បានប្រកាសថា ខ្លួនបានចរចាឲ្យមានបទឈប់បាញ់យ៉ាងឆាប់រហ័ស ដោយចូលធរមាននៅព្រឹកថ្ងៃអង្គារ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី អាមេនី បាននិយាយថា សកម្មភាពស៊ីសាច់ហូតឈាមគ្នាបានថយចុះបន្តិច ប៉ុន្តែការវាយប្រហារលើខ្សែត្រៀមជួរមុចពីសំណាក់ទាហានអាស៊ែបៃហ្សង់ នៅតែបន្ត។
ក្រោយមក នៅថ្ងៃអង្គារ អាស៊ែបៃហ្សង់ បាននិយាយថា ទាហានរបស់ខ្លួនបានស្លាប់ដោយសារលទ្ធផលបង្កហេតុទ្រង់ទ្រាយធំរបស់ប្រទេសអាមេនី ហើយបានចោទប្រកាន់អាមេនីថា បានរំលោភលើបទឈប់បាញ់ ដែលសម្របសម្រួលដោយប្រទេសរុស្ស៊ី។
កងកម្លាំងរក្សាសន្តិភាពរបស់រុស្ស៊ី ជិត២,០០០នាក់ ត្រូវបានដាក់ពង្រាយនៅតំបន់នោះ ដើម្បីសម្របសម្រួលការចរចារហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ។
ការប្រយុទ្ធគ្នាដ៏សាហាវ កាលពីយប់ថ្ងៃច័ន្ទ ត្រូវគេជឿថា ជាជម្លោះដ៏អាក្រក់បំផុត ចាប់តាំងពីជម្លោះឆ្នាំ២០២០ ដែលពេលនោះ មនុស្សរាប់ពាន់នាក់ត្រូវបានសម្លាប់។ សង្គ្រាមនោះបានបញ្ចប់នៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងមួយ ដែលសម្របសម្រួលដោយប្រទេសរុស្ស៊ី ហើយប្រទេ អាមេនី បានសម្រេចចិត្តដកទ័ពចេញពីតំបន់ ណាហ្គោណូ ខារ៉ាបាក និងប្រគល់ទឹកដីឲ្យ អាស៊ែបៃហ្សង់៕